Μελοποιημένο αφιέρωμα στον Μανόλη Αναγνωστάκη

Ο σπουδαίος ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης.

Τιμώντας τον σπουδαίο μας ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, η  Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» παρουσιάζει  τρεις κύκλους τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη με μελοποιημένα ποιήματά του.

Σε τρεις μοναδικές βραδιές, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου Ιανός, η Νένα Βενετσάνου και ο Λάκης Χαλκιάς θα ερμηνεύσουν τους κύκλους τραγουδιών: «Μπαλάντες», «Της εξορίας» και  «Αρκαδία VIII» (Δύο τραγούδια - ποταμός «Μιλώ» και «Χάρης» - 1944), την Παρασκευή 10, το Σάββατο 11 και την Κυριακή 12 Ιανουαρίου, στις 9.30 το βράδυ.


Με έντονη υπαρξιακή διάσταση

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και σπούδασε Ιατρική. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, συμμετείχε στην ΕΠΟΝ. Κατά τη διετία 1943 - 1944 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού «Ξεκίνημα», που ανήκε στον εκπολιτιστικό όμιλο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είχε έντονη πολιτική δράση στο φοιτητικό κίνημα, για την οποία φυλακίστηκε το 1948, ενώ, το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Βγήκε από τη φυλακή με τη γενική αμνηστία, το 1951.

Δημοσίευσε κείμενά του για πρώτη φορά στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα» (1942) και, αργότερα, στο φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα» (1944). Ποιήματά του και κριτικές δημοσιεύτηκαν σε αρκετά περιοδικά. Το 1986, του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1997, ανακηρύχθηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Στην ποίησή του, είναι έντονη η υπαρξιακή διάσταση. Η μη ύπαρξη, ο θάνατος, τον απασχόλησε από την πρώτη στιγμή της λογοτεχνικής του παρουσίας. Συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Μιχάλης Γρηγορίου έχουν μελοποιήσει αρκετά ποιήματά του, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ιταλικά.

Σεμνός, έντιμος και πραγματικός αγωνιστής

Μίκης Θεοδωράκης και Μανόλης Αναγνωστάκης στο πατάρι του βιβλιοπωλείου του Αναγνωστάκη στη Θεσσαλονίκη το 1975.  

Όπως σημειώνει ο Μίκης Θεοδωράκης για τη σχέση του με τον ποιητή: «Με τον Μανόλη Αναγνωστάκη γνωριστήκαμε την εποχή, που κυκλοφορούσε το λογοτεχνικό περιοδικό “Κριτική”. Ήμουν, τότε, στο Παρίσι και μου έγραψε, προτείνοντάς μου να του στείλω άρθρα μου για δημοσίευση. Θυμάμαι ότι, τελικά, δημοσιεύθηκαν δύο άρθρα μου στο περιοδικό αυτό. Όμως, με την αλληλογραφία που χρειάστηκε να ανταλλάξουμε, γνωριστήκαμε αρκετά, αν και από μακριά. Αργότερα, συναντηθήκαμε.

Θυμάμαι ότι, στις αρχές του ΄60, όταν καθιέρωσα τις λαϊκές συναυλίες, προσπαθούσα παράλληλα να περάσω στον κόσμο και τη συμφωνική μουσική. Γι’ αυτό, έκανα πάντα δύο συναυλίες. Στην πρώτη, παρουσίαζα κομμάτια από συμφωνικά έργα και μιλούσα γι’ αυτά, γινόταν, δηλαδή, ένα είδος διάλεξης και, στη δεύτερη, τα λαϊκά. Όταν πήγαμε στη Θεσσαλονίκη, ο Μανόλης είχε αναλάβει τη διοργάνωση της πρώτης βραδιάς με τα συμφωνικά. Δούλεψε πολύ γι’ αυτή τη βραδιά, είχε μεγάλο ενθουσιασμό. Τελικά, οι προσκλήσεις, που έστειλε σε γνωστούς και φίλους, βρέθηκαν σκισμένες και η βραδιά ξεκίνησε με πολύ λίγο κόσμο. Φαίνεται, όμως, ότι από στόμα σε στόμα διαδόθηκε το νέο και, πολύ πριν τελειώσουμε, το θέατρο είχε γεμίσει.

Λάκης Χαλκιάς.

Η ποίησή του μου άρεσε πάντα. Ήταν μελαγχολική στην πρώτη ανάγνωση, όμως έκρυβε μεγάλη δύναμη. Στα προδικτατορικά χρόνια, ήμουν σε άλλο κλίμα και δεν έτυχε να γράψω μουσική πάνω σε ποιήματά του. Τον καιρό της εξορίας στη Ζάτουνα, μελοποίησα δύο μεγάλα ποιήματά του, το “Μιλώ” και τον “Χάρη”, που αποτέλεσαν τον κύκλο “Αρκαδία VIII”. Ήταν η καινούρια φόρμα, πάνω στην οποία δούλευα τότε, το Τραγούδι - Ποταμός.

Νένα Βενετσάνου.

Αργότερα, γύρω στα 1972, μου έστειλε έναν νέο κύκλο ποιημάτων, τη “Λερναία Ύδρα”, που - από ό,τι σημείωνε στο γράμμα του - τον έγραψε για μένα. Ήταν υπογραμμισμένος ο στίχος “Κι ίσως κανείς δε σε προσμένει να γυρίσεις…” και, δίπλα στο ποίημα, η σημείωση “σε αφορούν”. Το είχε καταλάβει και ήθελε να μου το πει:  ότι, γυρνώντας στην Ελλάδα, μετά τη δικτατορία, όλα θα είχαν αλλάξει και τίποτα δεν θα ήταν, όπως πριν τη χούντα. Έγραψα τη μουσική για τα ποιήματα αυτά, που αργότερα κυκλοφόρησαν σε δίσκο, με τον τίτλο “Μπαλάντες”. Μετά τη δικτατορία, μου έστειλε ακόμα μερικά ποιήματα, που μπήκαν στον δίσκο “Της εξορίας”. Ήταν σεμνός, έντιμος και πραγματικός αγωνιστής, που πάντα με τιμούσε η φιλία του και η συνεργασία μαζί του».

Η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης».

Συντελεστές
Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης»: Γιάννης Μπελώνης (πιάνο), Αρτέμης Σαμαράς (βιόλα), Ξενοφών Συμβουλίδης (πνευστά), Βαγγέλης Κονταράτος (κιθάρα), Σταύρος Καβαλιεράτος (κοντραμπάσο), Στέφανος Θεοδωράκης - Παπαγγελίδης (κρουστά). Ηχοληψία: Μιχάλης Αλεξάκης.

Πληροφορίες
Ιανός: Σταδίου 24 - Αθήνα, τηλ.: 210 3217810. Τιμές εισιτηρίων: είσοδος: 10 ευρώ, ελάχιστη κατανάλωση: 6 ευρώ. Προπώληση: ταμεία Ιανού και Golden Hall (Λ. Κηφισίας 37Α - Μαρούσι), ηλεκτρονικά: ianos.gr. Οι πόρτες ανοίγουν στις 21.00. Οι συναυλίες θα μεταδίδονται ζωντανά από τo ianosradio.gr.


naftemporiki.gr