«Το θέατρο γκρεμίζει εμπόδια»

Επιμέλεια: Μαρία Μαρκουλή

15367640

«Αρνούμαι να δεχτώ το "δεν γίνεται" στο θέατρο. Όταν μου λένε πως κάτι δεν μπορεί να γίνει, δεν είναι εφικτό, ρωτάω "πού είναι ο τοίχος που μας εμποδίζει;" και κατά κάποιον τρόπο τον γκρεμίζω». Κάπως έτσι ο Πέτερ Στάιν εξηγεί το πώς λειτουργεί στην Τέχνη του και πραγματοποιεί το όραμά του, πώς δούλεψε και για τους «Δαίμονές» του που βγαίνουν σε παγκόσμια περιοδεία. Η οποία άλλωστε τούς φέρνει και στην Αθήνα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 3 και 4 Ιουλίου.
Το μυθιστόρημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Οι δαιμονισμένοι» έχει διασκευάσει ο 72χρονος Γερμανός σκηνοθέτης και το παρουσιάζει ως μια 12ωρη θεατρική παράσταση με 24 Ιταλούς ηθοποιούς, που θα περιοδεύσει σε φεστιβάλ της Ευρώπης, και θα φτάσει ώς και τη Νέα Υόρκη, σαν μια από τις πιο αναμενόμενες εκδηλώσεις του Lincoln Center Festival.
«Από τη Ρωσία δεν έχω ακόμη απάντηση. Θα δούμε», λέει ο Στάιν ο οποίος μετέφρασε και το κείμενο στα ιταλικά. «Στο μυθιστόρημα υπάρχουν έτοιμες σκηνές, διάλογοι και δεν χρειάζεται διδασκαλία. Εμείς πρέπει να ξανααφηγηθούμε την ιστορία», εξηγεί.
Ο Πέτερ Στάιν είναι της άποψης- και το έχει δείξει με τη δουλειά του- πως «στο θέατρο το "όλοι μαζί" είναι δυνατό. Ο ηθοποιός πρέπει να αισθανθεί ελεύθερος και να νιώσει τα λόγια σαν δικά του, σαν ο συγγραφέας να τα έχει γράψει για αυτόν. Το ίδιο πράγμα πρέπει να νιώσει και το κοινό. Κι εγώ, αν και είμαι ρεαλιστής, πιστεύω πως στο θέατρο συμβαίνει ένα θαύμα μυστήριο. Είναι δημιουργία συναισθημάτων και δεν μπορείς να το αντιληφθείς με άλλον τρόπο».
«Ο ηθοποιός πρέπει να νιώθει σαν στο σπίτι του», λέει ο Στάιν. «Το ίδιο και οι θεατές. Να νιώθουν σαν οι καλεσμένοι. Οι "Δαίμονες" προτείνουν να περάσουμε μαζί μια θεατρική ημέρα. Με ώρα για φαγητό, για κουβέντα, για να πάει κανείς με την ησυχία του στην τουαλέτα στα διαλείμματα».
Οι παραστάσεις του, ωστόσο, είναι αλήθεια ότι κοστίζουν. «Είμαι ακριβός, το ξέρω, αλλά είμαι και ικανός στο να βρίσκω τα χρήματα«, λέει. Αν χρειαστεί - προσθέτει- βάζει δικά του χρήματα ή δανείζεται. «Δεν έχω παιδιά. Όταν πεθάνω κάποιος θα βρεθεί να φροντίσει τα χρέη μου», είπε ο σκηνοθέτης στην «Corriere della Sera».
Ο Στάιν προετοίμασε την παράσταση των «Δαιμόνων» στο κτήμα του στην Ούμπρια, έξω από τη Ρώμη και στο θέατρο που διαθέτει το κτήμα του στο Σαν Παγκράτσιο, μέσα στο πράσινο, παρουσίασε την παράσταση για τέσσερις ημέρες. Είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Μανταλένα Κρίπα, την οποία θα δούμε και στους «Δαίμονες», μαζί με τους Έλια Σίτον, Αντρέα Νικολίνι, Αλεσάντρο Αβερόν, Φαούστο Ρούσο Αλέζι, Πία Λαντσιότι, Φράνκα Πενόνε, Ιρένε Βέκιο, Ροζάριο Λίσμα και άλλους ηθοποιούς.

Δωδεκάωρο στην Αθήνα

Στην Αθήνα θα δούμε τη μαραθώνια παράσταση, όπως σημειώνεται, σαν μια «συλλογική εμπειρία», η οποία θα αρχίζει από τις 11 το πρωί, με το φως της ημέρας να μπαίνει από τα παράθυρα της αίθουσας στην «Πειραιώς 260». Για να ολοκληρωθεί στις 23.00. Συνολικά δηλαδή, ένα δωδεκάωρο, εννέα ώρες παράστασης και τρεις ώρες διαλειμμάτων. «Από μικρός», λέει ο διάσημος σκηνοθέτης, «είχα προβλήματα κοινωνικοποίησης... Το θέατρο έγινε ο δικός μου τρόπος για να γνωρίσω την πραγματικότητα, τους άλλους. Και τον ίδιο μου τον εαυτό»