Χρήστος Λούλης & Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος: Οι «Αγγελοι» της Πειραιώς

 

Θα εμφανιστούν ως ζευγάρι στο έργο «Αγγελοι στην Αμερική», που θα ανέβει στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Μας μιλούν για την άρρωστη εποχή μας αλλά και για τις θεραπευτικές δυνατότητες της κρίσης και της αυτοκριτικής

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΟΥΛΗΣ
«Μια πολύ συγκινητική στιγμή για μένα στο Ελληνικό Φεστιβάλ ήρθε το 2003 στην Επίδαυρο, στον «Iωνα». Στο τέλος της παράστασης η Λυδία Κονιόρδου, με μια φοβερά γενναιόδωρη κίνηση, με έσπρωξε μπροστά στο κοινό. Εμένα, ένα άγνωστο παιδί. Ηταν σαν να με σύστηνε στον κόσμο και στον χώρο. Ημουν στον έβδομο ουρανό!
Για μένα ο ρόλος είναι ρόλος. Φέτος αισθάνομαι πολύ άνετα που παίζω έναν γκέι ρόλο. Δεν έχει για μένα διαφορά είτε παίζω τον γκέι, τον πρίγκιπα ή τον οδοκαθαριστή. Στο έργο του Τόνι Κούσνερ ένας ομοφυλόφιλος που πάσχει από AIDS είναι ένα πολύ εύστοχο σύμβολο για το ποιους ανθρώπους η κοινωνία θεωρεί περιθώριο. Πρόκειται για μια μεταφορά της αρρώστιας σε κοινωνικό επίπεδο. Φαινομενικά το άρρωστο κομμάτι της κοινωνίας είναι το περιθώριο, δηλαδή οι γκέι, οι ναρκομανείς, οι τρομοκράτες. Ολοι εκείνοι που ο ίδιος ο κοινωνικός ιστός εξέθρεψε ως περιθώριο.
Αν κάποια πράγματα φοβίζουν εμένα τώρα, αυτά είναι η βία, ο θάνατος και η μοναξιά. Οταν γύρω μου ή μέσα μου κυριαρχούν αυτά τα στοιχεία, με χάνω. Νιώθω αμηχανία. Δεν ξέρω πώς να σταθώ απέναντι σε τέτοιες καταστάσεις. Η κρίση, πάντως, μπορεί και να τροφοδοτεί την τέχνη πνευματικά ως ένα βαθμό. Η μεγάλη τέχνη χρειάζεται όμως κονδύλια. Ακόμα και ο Ντα Βίντσι είχε τους χορηγούς του.
Βέβαια κι εγώ, όπως αρκετοί στη θέση μου, νιώθω ότι μπορώ να μιλήσω πιο εύκολα για όλα αυτά όταν είμαι πάνω στη σκηνή. Μπορώ να μιλήσω πιο εύκολα ακόμα και για τον εαυτό μου. Φοράω τη μάσκα του ρόλου, η οποία μου προσφέρει την αίσθηση της ανωνυμίας και την ψευδαίσθηση ότι είμαι αόρατος. Μιλάω ελεύθερα για πράγματα που μας καίνε όλους, χωρίς να νιώθω ότι θα ντροπιαστώ ή θα παρεξηγηθώ ή θα δυσαρεστήσω ως Χρήστος τον κόσμο.
Από την άλλη, υπάρχουν στιγμές που αισθάνομαι ότι είμαι εγκλωβισμένος στην εικόνα μου. Με μπερδεύει όλο αυτό το πράγμα με τη μαρκετίστικη αξία του καλλιτέχνη. Γιατί όσο εύκολα πουλάς σήμερα, άλλο τόσο εύκολα μπορεί να μην πουλάς αύριο. Δεν κρύβω ότι πάντα υπάρχει αυτός ο φόβος στην ψυχή μου.
Το σίγουρο είναι ότι μπορώ να βρω πάντα ελαφρυντικά για την οποιαδήποτε ανθρώπινη συμπεριφορά, εντός κι εκτός σκηνής. Θεωρώ δε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις παρεξήγησης το όλο θέμα μπλοκάρει στην ανάγκη που έχουμε οι άνθρωποι για επαφή. Αυτή όμως η ανάγκη δεν εκφράζεται πάντα με τον σωστότερο τρόπο.
Αυτό το κατάλαβα πριν από δύο χρόνια: για μια περίοδο δούλευα τόσο πολύ, ώστε έχασα τον εαυτό μου, την ηρεμία μου, την υγεία μου, την προσωπική μου ζωή. Οταν το πράγμα έφτασε στο μη παρέκει, το έκοψα μαχαίρι. Γι' αυτό φέτος, μετά τις 7 Ιουνίου, οπότε ολοκληρώνονται οι παραστάσεις του έργου «Αγγελοι στην Αμερική», η σκέψη μου θα φορέσει τα καλοκαιρινά της: θα φύγω για ένα δεκαήμερο διακοπών στην Κύπρο και μετά θα πάω όπου αλλού λάχει, απαραιτήτως με πολύ καρπούζι στην παραλία».
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΠΑΠΑΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
«Το έργο του Κούσνερ είναι αμείλικτο, περιγράφει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο δυτικός κόσμος. Μάλιστα εδώ έχει υπάρξει μια παρεξήγηση. Το κείμενο δεν μιλάει μόνον για τους γκέι και το AIDS, αλλά σκιαγραφεί προφητικά, εφόσον γράφτηκε πριν από μία εικοσαετία, τη Δύση ως μία αυτοκρατορία που διαλύεται. Οσο για τον χαρακτήρα που υποδύομαι, τον Λούις, είναι αφόρητα μόνος του, αν και βρίσκεται σε μια σχέση με τον Πράιορ. Ως εκ τούτου, η ανθρωπιά του είναι νεκρή. Εχει ενταφιαστεί εξαιτίας του εγωισμού, του κυνισμού και των υπαρξιακών αδιεξόδων.
Φυσικά το αδιέξοδο που βιώνουμε αυτήν την περίοδο δεν είναι μόνον ατομικό, ούτε αμιγώς ελληνικό. Είναι παγκόσμιο. Από την άλλη, ξέρουμε ότι ζούμε σε ένα κράτος που δεν οργανώθηκε ποτέ και από κανέναν. Ξέρουμε ότι είναι κακοφορμισμένο, ευάλωτο, ανήμπορο να αντιμετωπίσει το πρώτο κύμα μιας κρίσης. Ξέρουμε ότι ο ελληνικός τρόπος ζωής των τελευταίων 40 χρόνων θα οδηγούσε αναπόφευκτα στη σημερινή δεινή κατάσταση.
Αυτό που ονομάζουμε «αμερικανικό όνειρο» ως πεμπτουσία της καλής ζωής έγινε για όλους μας το μόνο όνειρο. Ετσι σήμερα δεν ζούμε ως άνθρωποι. Προσπαθούμε για μια καλύτερη -με την υλιστική έννοια πάντα- ζωή, με κάθε κόστος. Κι όταν δεν μπορούμε να την έχουμε, δανειζόμαστε χρήματα που δεν είναι δικά μας, δανειζόμαστε αέρα δηλαδή. Είτε ως πολίτες είτε ως κράτος. Και τώρα πρέπει να τα επιστρέψουμε. Ομως, επειδή έχουμε μάθει να ζούμε καλά, αυτό μας κοστίζει.
Ολη αυτή η περιρρέουσα ανασφάλεια μοιραία αφορά και τον χώρο του θεάτρου. Ολοι έχουμε άμεση εξάρτηση από τις οικονομικές παραμέτρους. Ειδικότερα, σε επίπεδο καλλιτεχνικής παραγωγής οι περικοπές και οι ακυρώσεις είναι ένα πρόβλημα με πρακτικές διαστάσεις: αν ένα θέατρο κλείσει, πολλοί επαγγελματίες θα μείνουν χωρίς δουλειά. Οσο για το δημιουργικό επίπεδο, μένει να δούμε πώς αυτή η κατάσταση θα εκφραστεί καλλιτεχνικά.

Ελπίζω πάντως σε ένα ξεκαθάρισμα μετά από αυτή την περίοδο κρίσης. Ελπίζω να περιορίσουμε τις πολυτελείς ανάγκες μας, να επιστρέψουμε στη λογική «εργάζομαι και πληρώνομαι όσο μου αξίζει», να δημιουργήσουμε κοινωνικούς θεσμούς πιο συγκροτημένους. Για να είμαι ειλικρινής, δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος. Αν πρέπει να κάνω την αυτοκριτική μου, οφείλω να ομολογήσω ότι δεν αισθάνομαι μέσα μου πως πρέπει να αλλάξω. Κατά βάθος δεν νιώθω διατεθειμένος να αφήσω τη βολή μου.
Επιπλέον, νομίζω ότι πολύς κόσμος σκέφτεται όπως σκέφτομαι εγώ. Ισως γιατί πάντα υπήρχε στην Ελλάδα ένα περιβάλλον που σε έκανε να αισθάνεσαι κορόιδο όταν είχες συλλογική συνείδηση. Ολα προωθούσαν τη βόλεψή μας. Ετσι όλοι μας έχουμε πάρει μαύρα χρήματα, όλοι έχουμε εξαπατήσει το κράτος και έχουμε μάθει να τα θεωρούμε αυτά εθνική μας μαγκιά. Αντί να μιλάμε λοιπόν για τα λαμόγια γενικώς και αορίστως, ας κοιτάξουμε το λαμόγιο μέσα μας».
 
 Το έργο «Αγγελοι στην Αμερική» σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη θα παίζεται στην Αποθήκη της Πειραιώς 260 το διάστημα 01-07/06.
Πληροφορίες-κρατήσεις εισιτηρίων στην Πανεπιστημίου 39, στο τηλ. 210 3272.000 και στο www.greekfestival.gr. ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - ΓΥΝΑΙΚΑ